Fysiek contra psyche
In toneeltekst is onderscheid gemaakt tussen de fysieke handelingen en de psychologische handelingen. Dit niet zozeer om deze twee van elkaar los te koppelen, maar om ze als afzonderlijke delen te kunnen begrijpen. Met als uiteindelijke doel het als een geheel te kunnen hanteren. Het is dan ook van belang om jezelf te realiseren dat in: "Elke fysieke handeling een psychologisch element zit en er een fysiek element zit in elke psychologische handeling". Stanislavski
Het combineren van de fysieke handeling met de psychologische handeling vormt vaak een bron van ergernis en problemen. Mocht je bij jezelf bemerken dat het combineren, van deze twee handelingswijzen, je niet goed afgaat: handel dan. Hoe? Deel het spel op in eenheden. Probeer vervolgens iedere eenheid afzonderlijk te leren beheersen. Breid dan het aantal eenheden uit totdat je tenslotte de hele scène beheerst.
Als je dus binnen deze context een scène moet spelen, analyseer deze dan zorgvuldig. Deel de scène op in eenheden en benoem de doelstellingen. Bepaal een serie fysieke handelingen (in de vorm van stilspel) en leg deze vast. Langs deze lijn van fysieke handelingen verloopt het spel.
Het fysieke kan niet bestaan zonder de psychologische handeling. Door actief en creatief aan de slag te gaan met je fysieke natuur blijft dat niet langer een abstractie. Je bent dus in staat om zonder woorden te laten zien hoe verliefd zijn voelt en fysiek tot uiting komt. Juist omdat begrippen als verliefd zijn, gelukkig zijn, boos zijn, en dergelijke niet langer meer abstracties zijn, nemen we graag:
"Onze toevlucht tot de echte fysieke handelingen en ons geloof daarin omdat ze nu binnen ons bereik liggen." Stanislavski
"Eerst zou je denken dat we het beste ware emoties kunnen gebruiken. Maar dingen van de Geest zijn toch niet substantieel genoeg. Daarom nemen we onze toevlucht tot fysieke handelingen. Maar belangrijker dan de handelingen zelf is, dat ze waar zijn en dat wij erin geloven. Want waar waarheid en geloof zijn, vind je gevoel en ervaring. Je kunt dit al testen door een handeling, hoe gering ook, uit te voeren waar je echt in gelooft en je zult een directe, intuïtieve en natuurlijke emotie in je voelen opkomen. Deze momenten moet je ten zeerste waarderen, al duren ze nog zo kort. Ze zijn van de grootste betekenis op het toneel, zowel in de meer rustige gedeelten van je rol als in de gedeelten waarin je diepe tragedie en drama doorleeft. Een voorbeeld: Waarmee hield Lady MacBeth zich bezig op het hoogtepunt van haar tragedie? Een eenvoudige fysieke handeling: Ze waste een bloedvlek van haar hand! Hierop interrumpeerde Grisja, omdat hij weigerde te geloven dat een 'grote schrijver als Shakespeare een meesterwerk zou scheppen om zijn heldin haar handen te laten wassen of iets in die geest'. 'Inderdaad, wat een desillusie', zei de Regisseur ironisch, 'Dat hij niet aan tragiek gedacht heeft! Hoe kon hij al die spanning, inspanning, 'pathos' en 'inspiratie' van een acteur over het hoofd gezien hebben! Wat is het moeilijk om die geweldige trukendoos helemaal op te geven en jezelf te beperken tot kleine fysieke bewegingen, kleine waarheden en een oprecht geloof in hun werkelijkheid’!
"Op den duur zul je leren dat zo'n concentratie noodzakelijk is, wil je werkelijke gevoelens hebben. Je zult bemerken dat in het echte leven ook veel van de grote emotionele momenten gekenmerkt worden door gewone, kleine, natuurlijke bewegingen. Verbaast je dat? Denk maar aan de droevige momenten die gepaard gaan met de ziekte en naderende dood van iemand waar je aan gehecht bent".
“Wij kunstenaars moeten beseffen dat zelfs kleine fysieke bewegingen, wanneer ze in de 'gegeven omstandigheden' worden ingevoerd, door hun invloed op de emotie van grote betekenis worden. Het daadwerkelijk afvegen van het bloed had Lady MacBeth geholpen haar ambitieuze plannen uit te voeren. Het is niet toevallig dat je in haar monoloog overal de herinnering aan de bloedvlek vanwege de moord op Duncan terugvindt. Een kleine fysieke handeling krijgt een enorme innerlijke betekenis; de grote innerlijke strijd vindt een uitweg in zo'n uiterlijke handeling".
"Als je een acteur vertelt dat zijn rol vol zit met psychologische handeling en tragische diepten, zal hij zich meteen in allerlei bochten gaan wringen, zijn hartstocht overdrijven en 'aan flarden scheuren', in zijn ziel gaan wroeten en zijn gevoelens geweld aan doen. Maar wanneer je hem een eenvoudig fysiek probleem laat oplossen en het verpakt in boeiende omstandigheden die hem aanspreken, dan zal hij ermee aan de slag gaan zonder in paniek te raken en zonder diep na te denken of dat wat hij aan het doen is psychologie, tragedie of drama ten gevolg zal hebben. Door je emoties op deze manier te benaderen, vermijd je alle geweld en bereik je een natuurlijk, intuïtief en volledig resultaat. In het werk van grote schrijvers zijn zelfs de meest eenvoudige handelingen ingepast in belangrijke nevenomstandigheden waarin allerlei lokaas zit om onze gevoelens te prikkelen".
"De benadering van het drama en het treurspel of van het blijspel en de Vaudeville verschilt alleen in 'de gegeven omstandigheden' rondom de handelingen van het personage wat je speelt. In de omstandigheden ligt de voornaamste kracht en betekenis van deze handelingen. Dus wanneer je een tragedie moet doormaken, denk dan überhaupt niet aan je emoties. Denk aan dat wat je moet doen". Stanislavski.
